Yapay zeka, Kant’ın aydınlanma görüşü ve antropolojik özgürlük fenomeni üzerine

İnsanın kendi aklını bir başkasının kılavuzluğu olmadan kullanamaması eleştirisinin, Kant tarafından yapılmasının üzerinden neredeyse 250 yıla yakın bir zaman geçmesine ve o günden bugüne bilim dünyasında sayısız ilerlemeler kaydedilmesine rağmen, Kant’ın bu eleştirisinin halen büyük ölçüde geçerli olması, aydınlanmaya giden yolda ne kadar mesafe kat ettiğimize ilişkin hayal kırıklığı yaratmaktadır. İnsanlık bir yandan kendisi gibi düşünen, kendisini taklit eden mekanizmalar oluşturmaya çalışırken bir yandan da oluşturduğu bu mekanizma ve gelişmiş teknolojilerle, türün gerçek üyelerinin, tek tek kişilerin, insansal olanaklarını özellikle aklını özgürce kullanma olanağını ellerinden almakta, deyim yerindeyse insanları robotlaştırırken robotları insanlaştırmaya çalışmaktadır. 2016 yılında ABD seçimlerinde oy kullanan milyonlarca seçmen ya da bunların bir kısmı oylarını kendi akıllarını kullanarak verdiklerini pek tabiî ki ileri sürebilse de, 2018 yılında patlak veren Cambridge Analytica Skandalı durumun pek de öyle olmadığını ortaya koymaktadır.