İnsan haklarıyla ilgisinde robotlar ve yapay zeka

Gürsoy, Hande

İnsan haklarıyla ilgisinde robotlar ve yapay zeka

dc.contributor.author	Gürsoy, Hande
dc.date.accessioned	2024-12-05T08:36:41Z
dc.date.available	2024-12-05T08:36:41Z
dc.date.issued	2024
dc.department	Rektörlük, Rektörlüğe Bağlı Birimler, İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi
dc.description.abstract	Pandeminin hemen başında insan hakları yüksek lisansı yapmaya başladım. Daha ikinci ayda evlere kapandık. Hayatım boyunca, çalışma hayatımın yanı sıra yapmam gerektiğini düşündüğüm yüksek lisansın bu döneme denk gelmesinin bir anlamı varmış. Pandemi başladıktan sonra yaşamın değeri hakkında düşünmek benim için çok kıymetli oldu. Geç kalmış bir değerlendirme olsa da, bir daha aynı kişi olmadığım bir yolculuğa çıktım. Bu yüksek lisans bana, doğru değerlendirmenin yalnızca insanın varlık yapısının bilgisiyle mümkün olduğunu, insanın hakları olan haklardan dolayı sorumlulukları bulunan tek varlık olduğunu ve bu sorumluluklara göre hareket etmesi için doğru değerlendirme yapması gerektiğini öğretti. Ayrıca insanın insanlığı unuttuğu zamanlarda, İkinci Dünya Savaşı gibi insanlığın sonunu getirebilecek bir dünya yaratabileceği gerçeğini de fark ettim. İnsan, kendini gerçekleştirebilmesi için asgarî bazı hakların sağlanmasına ihtiyaç duyar: sanat, edebiyat ve teknoloji gibi başarıların ortaya çıkması için bu ortamın korunmasının önemini anladım. Ancak her eylemimizde sorumluluklarımızı bilerek, insanın kendini gerçekleştirilebileceği ortama zarar vermeden hareket etmemiz gerektiği de derslerim arasında yer aldı. Bu dönemde yapay zekâ bu kadar gündemde değildi, ChatGPT de yoktu. Ancak Hocam İoanna Kuçuradi, insanın yanlış değerlendirmeler yapabileceği ve insan hakları bilgisine sahip olmadığı için geri dönülemez sonuçlar ortaya çıkarabileceği düşüncesiyle beni “Robotlara Hak Tanıma Sorunu” konulu yüksek lisans tezine yönlendirdi. Kuçuradi gibi akademik bilginin günlük hayatta nasıl uygulanabileceğini bilen hocalar sayesinde, belki de insanlığın sonu gelmiyor. İnsanlar, insan olma bilinciyle doğru değerlendirme yapmayı öğrenmeden yapay zekâ geliştirmemeli, aksi takdirde bir ileri iki geri gittiğimiz bir sonuca dönüşebilir. Bu makalede, tezimin de ana konusu olan yapay zekâyı geliştirmeden önce, insan hakları ve felsefe bilgisine sahip olmanın, yapay zekânın risk haline gelmemesinin en önemli anahtarı olduğunu özetlemek istiyorum.
dc.identifier.citation	Gürsoy, H. (2024). İnsan haklarıyla ilgisinde robotlar ve yapay zeka, İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi UNESCO Felsefe ve İnsan Hakları Kürsüsü Bülteni, T.C.Maltepe Üniversitesi (16), s.6-7.
dc.identifier.endpage	7
dc.identifier.issn	2587 - 148X
dc.identifier.issue	16
dc.identifier.startpage	6
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12415/12981
dc.language.iso	tr
dc.publisher	T.C.Maltepe Üniversitesi
dc.relation.ispartof	İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi UNESCO Felsefe ve İnsan Hakları Kürsüsü Bülteni
dc.relation.publicationcategory	Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Başka Kurum Yazarı
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subject	İnsan Hakları
dc.subject	Robot
dc.subject	Yapay Zeka
dc.subject	ChatGPT
dc.subject	Hak
dc.title	İnsan haklarıyla ilgisinde robotlar ve yapay zeka
dc.type	Article
dspace.entity.type	Publication