Zorlu zamanlarda bağ kurma, ekip çalışması ve psikolojik iyi oluş üzerine: SOYAÇ örneği
Yükleniyor...
Tarih
Eylül 2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
T.C.Maltepe Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Sokakta Yaşayan ve Çalışan Çocuklar için Uygulama ve Araştırma Merkezi (SOYAÇ), bağ kurma, travma bilgisi ve disiplinler arası ekip çalışması gibi kavramları merkeze alarak psikolojik iyi oluşu destekleyen toplum temelli projelere liderlik etmiş bir merkezdir. Merkezin öncelikli amacı, sokakta yaşayan ve çalışan çocuklarla ilgili sorunlara etkili çözümler geliştirmek ve kalıcı bir destek sistemi kurmak olmuştur. SOYAÇ bünyesinde dezavantajlı durumdaki çocukların yanı sıra çocuk adalet sistemi içerisinde ya da okullarda çocuklarla çalışan uzmanlara ve çocukların ailelerine yönelik çalışmalar da yürütülmüştür (Bademci ve Karadayı, 2013). Disiplinler arası bir yaklaşımın benimsenmesiyle farklı uzmanlık alanlarından gelen profesyonellerin bir araya gelmesi teşvik edilmiştir. Disiplinler arası iş birliği, sunulan desteğin daha kapsamlı ve etkili bir şekilde geliştirilmesine olanak sağlamaktadır (Ko vd., 2008). Travma bilgisine dayalı uygulamalardaki temel bir unsur, okul temelli ruh sağlığı uzmanları, üniversiteler, sağlık sistemleri ve/veya toplum ruh sağlığı kurumları ile iş birliği yapılmasıdır (Phifer ve Hull, 2016). SOYAÇ projelerinde de köklü bir etki alanına sahip olabilmek için farklı kuruluşlar iş birliğine dahil edilmiştir. Çalışmanın içinde olan herkesin kendisiyle ve birbirleriyle olan ilişkilerinin desteklenmesi, bir komünite oluşturulması, değişimin kalıcılığı ve süreklilik için önemli bir yer edinmiştir. Psikolojik sağlamlık için sosyal ilişkilenme, güvende hissedilen bir alana sahip olmak ve bir ekibin parçası olmak destekleyici olabilmektedir (Porges, 2020). Kapsayıcı ve şefkatli bir ekibin üyesi olmak kişiler için hem yeni kaynaklar oluşturmaya yardımcı olurken hem de kişilerin bireysel kaynaklarına erişebilir olmalarını kolaylaştırmaktadır. Kurulan besleyici ilişkilerle birlikte kişiler belirsizliklere ve beliren kaygılara rağmen hayatın kontrol edilebilir olduğuna inanmakta, dengeyi sağlamak ve sürdürmek için daha hazır bir hale gelmektedir (Morton ve Berardi, 2017). SOYAÇ projeleri süresince hem gönüllülerin kişisel yaşantıları hem de toplumsal bazı yaşantılar kişileri etkisi altına almaya devam etmiştir. Proje ekibinde yer almak, bu tür zorluklarla başa çıkma konusunda bir kaynak oluşturmuştur, kişisel paylaşımlarda bulunmak ve birlikte olma hali, iyi oluşu desteklemiştir. Kişilerin kendi iyi oluşunu farklı kaynaklarla beslemeden başkalarının hayatına dokunmaları pek mümkün değildir; SOYAÇ bu noktada gönüllüler için güvenli bir alan oluşturmuştur ve bu farklı projelerde, farklı insanların hayatlarına dokunulabilmesi için alan açmıştır.
Toplum psikolojisi perspektifi, sosyal bağlantının insanların iyilik hallerini arttırdığını vurgulamaktadır. Sinir sisteminin fizyolojisine göre insanın yapısı diğer insanların sinir sistemi ile etkileşim içinde yaratılmıştır (Hübl ve Avritt, 2020). Özellikle pandemi dönemi gibi kısıtlayıcı ve duygusal yönden zorlayıcı etkilerin olduğu bir dönemde de gerçekleştirilen proje etkinlikleri, çocukların duygusal ve psikolojik iyilik hallerini güçlendiren önemli bir kaynak haline gelmiştir, bu etkinliklerin belirsizlikle başa çıkma, rutin oluşturma ve ilişkileri güçlendirme gibi katkılar sağladığı bulunmuştur (Özcan, 2022). Travma bilgisine dayalı uygulamaların kişilerin psikolojik sağlamlığına ve iyi oluşlarına olumlu etkileri bulunmaktadır (Morton ve Berardi, 2018; Giboney-Wall, 2021). Projeye katılan çocuklarla yüksek lisans tezim kapsamında gerçekleştirmiş olduğum görüşmelerde, yaşantılarını başkalarıyla paylaşabilecekleri bir alana sahip olmanın beraberinde getirdiği anlaşılmışlık ve birliktelik hissinin, değer görme ve önemsenmenin iyi oluşlarını desteklediği, zorluklarla baş etmede kolaylaştırıcı bir rol edindiği ifade edilmiştir. Destekleyici ve hassas bir ortam oluşturulabilmesi için güvenlik, bağlılık, yeterlilik ve neşe duygularına yol açan içsel bir istikrar oluşturmaya yönelik yaklaşımlar ve beceriler gereklidir (Kline, 2020). SOYAÇ projelerinde de bu kavramlar gözetilerek hem proje gönüllüleri hem de proje katılımcıları için kapsayıcı alanlar oluşturulmuş ve hem kişilere hem de topluma dokunacak, ilişki odaklı, süreğen ve kapsamlı çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Psikolojik İyi Oluş, Travma Bilgisine Dayalı Eğitim Uygulamaları, Disiplinler Arası Yaklaşım, Ekip Çalışması, Bağ Odaklı Yaklaşım
Kaynak
Kolektif iyileşme olmadan bireysel iyileşme mümkün mü? Sosyokültürel yaklaşımla travma bilgisine dayalı toplum temelli çalışmalar, SOYAÇ 14. yıl belgesel özel gösterimi ve sempozyumu özet bildiri kitabı (10 Ekim 2023)
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Özcan, Burcu. (2023). Zorlu zamanlarda bağ kurma, ekip çalışması ve psikolojik iyi oluş üzerine: SOYAÇ örneği, SOYAÇ (Sokakta Yaşayan ve Çalışan Çocuklar İçin Uygulama ve Araştırma Merkezi), T.C. Maltepe Üniversitesi, s.25-27.
