Yazar "Küçükgöncü, Suat" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim Yok
    Yayın
    Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda tepki ketleme ve enterferans kontrolü
    (Türk Nöropsikiyatri Derneği, 2023) Arat Çelik, Hidayet Ece; Küçükgöncü, Suat; Erdoğan, Ayşe; Özerdem, Ayşegül
    İnhibitör kontrol, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda (DEHB) yürütücü işlevlerde bozulmanın görüldüğü temel alanlardan biridir. İnhibitör kontrol tepki ketleme ve enterferans kontrolü gibi bileşenlerden oluşmaktadır. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda inhibitör kontrolün hangi bileşenlerinde bozulma olduğunun saptanması, ayırıcı tanı ve tedavi açısından faydalı olacaktır. Bu çalışmada erişkin DEHB’de tepki ketleme ve enterferans kontrolünün ne şekilde etkilendiğinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya 42 erişkin DEHB tanılı birey ve 43 sağlıklı kontrol (SK) dâhil edilmiştir. Tepki ketleme ve enterferans kontrolünün değerlendirilmesi amacıyla Dur İşareti Testi (DİT) ve Stroop Test kullanılmıştır. Hasta ve SK grupların DİT ve Stroop test açısından karşılaştırılmasında, yaş ve eğitim düzeyi eş değişken olarak alınarak, MANCOVA kullanılmıştır. Dur İşareti Testi ve Stroop Test ile Barrat Dürtüsellik Ölçeği-11 (BDÖ-11) arasındaki ilişkiye Pearson korelasyon analizi ile bakılmıştır. Erişkin DEHB tanılı bireylerde psikostimülan kullanan ve kullanmayan bireyler arasında testlerin karşılaştırılması Mann Whitney-U testi ile yapılmıştır. Bulgular: Çalışmamızda DEHB tanılı bireylerde tepki ketlemenin SK’lere göre bozulduğu, enterferans kontrolünün ise SK’lerden farklılık göstermediği saptanmıştır. Dur işareti gecikmesi (DİG) ile BDÖ-11 dikkat, motor, plansızlık ve toplam puanları arasında zayıf ve orta düzeyde negatif yönde, dur işareti tepki süresi (DİTS) ile BDÖ-11 dikkat, motor, plansızlık ve toplam puanları arasında zayıf düzeyde pozitif yönde ilişki bulunmuştur. Metilfenidat tedavisi alan DEHB tanılı bireylerde, almayanlara göre tepki ketleme becerilerinde anlamlı düzelme olduğu, BDÖ-11 ile ölçülen dürtüsellik düzeylerinin de gerilediği saptanmıştır. Sonuç: İnhibitör kontrol çatısı altında ele alınan tepki ketleme ve enterferans kontrolünün erişkin DEHB tanılı bireylerde farklı özellikler gösterebileceği ve bunun ayırıcı tanı açısından önemli olduğu unutulmamalıdır. Psikostimülan tedaviyle tepki ketleme becerisinde düzelme olduğu, bu durumun hastanın da fark edeceği şekilde olumlu olarak hissedildiği söylenebilir. Hastalığın nörofizyopatolojik mekanizmalarını anlamak, buna uygun tedaviler geliştirmek açısından faydalı olacaktır.