Yazar "Köksal, Cemil" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Yayın Türkiye’de Aleviliğin yapısal dönüşümü, cemden cemevine: İstanbul’daki Alevilerle niteliksel bir araştırma(T.C. Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022) Köksal, Cemil; Akşit, BahattinGeleneksel Aleviliğin dinsel alanını cem, düşkünlük, musahiplik ve dedelik sosyodinsel kurumları oluşturmaktadır. Bu çalışma, “geleneksel Alevilik” olarak adlandırdığı bu sosyodinsel kurumların oluşturduğu dinsel alanın yapısı ve klasik işlevlerinin, sosyoekonomik gelişmeler, toplumdaki artan farklılaşma ve gelişen iş bölümünün daha belirgin hale gelmesi sonucu dönüştüğü varsayımıyla hazırlanmıştır. Tezin başlığında yer alan Aleviliğin yapısal dönüşümü ile ifade edilmek istenen birbirinden farklılaşmamış toplumsal yaşam, kültür, din, hukuk gibi kurumların bir çıktısı olan cem ve ilişkili sosyodinsel kurumların etrafındaki toplumsal yapının, kent ortamında bağımsız alanlar etrafındaki yeni yapıda sınırlanarak dinsel alanda özerkleştiği cemevine dönüşümüdür. Bu kurumlar, kırsal yaşam biçiminin homojen kültüründe, herkesin statü ve yerine ilişkin ön kabullere sahip olduğu, temel geçimi tarım ve hayvancılık olan, kendine yeterli, basit işbölümüne sahip, ortak yaşam biçimi, adetler ve düzenleyici bir iç hukuk düzeninin etkisindeki toplumsal yapının ana bileşenlerini oluştururmuşlardır. Bu çalışmanın ana amacı, Alevilerin bakış açısından, Türkiye’de geleneksel Aleviliğin yapısal olarak nasıl dönüştüğünü, bu dönüşümün ilişkili olduğu kavram sınırları içinde keşfetmektir. Geleneksel Aleviliğin sosyodinsel kurumlarının oluşturduğu dinsel alanının yapısının, sosyoekonomik gelişmeler, toplumdaki artan farklılaşma ve gelişen iş bölümünün daha belirgin hale gelmesi, yaygın eğitim imkanları dolayısıyla çözüldüğü görülmüştür. Geleneksel formunda cemaat dinamiklerinin ön planda olduğu mekanik dayanışmalı toplulukların, sosyokültürel ve sosyodinsel kurumlarına ilişkin görünümlerin, kentleşme ve modernleşme sürecinde işlevini kaybettiği değerlendirilmektedir. Geleneksel hayat içinde farklılaşmayan dinsel, kültürel ve toplumsal alanların, kentleşme ve modernleşme sürecinde farklılaştığı, dinsel alanın sistematikleşerek özerk bir biçim aldığı anlaşılmıştır. Gelenekten kopuşla birlikte anonimleşen kent yaşamının günümüzde geleneksel Aleviliğin dinsel yapısının sistematikleşerek kent ortamında özerkleştiği görülmüştür. Özerkleşen bu yapının merkezinde cemevleri bulunmaktadır. Cemevleri ihtiyaçlar yanında Aleviliğin kent ortamında toplumsal yeniden üretimini sağlayan bir olgu olarak ortaya çıkmıştır. Günümüzde aynı bölgeden zincirleme göç ederek büyük kentlere gelen Alevi toplulukların kurdukları başlangıçta ve hala resmiyette hemşeri yardımlaşma dernekleri olan cemevlerinin ise köyün ya da kasabanın toplumsallığının kısmi kapalı formuyla kente taşınmasını da beraberinde getirdiği görülmektedir.
