Okul öncesi çocukların yaptığı bayram temalı resimlerin güncel kültür bağlamında incelenmesi

Abstract

Kültür, tarihi süreç içerisinde oluşup insanlık yaşadıkça gelişen ve değişen değerler bütünüdür. Günümüz çocukları da yaşadıkları çevreyi toplumsal birikimleri birlikte yaşamı oluşturan değerleri anlamaya çalışırken doğrudan yaşayan kültürden yararlanırlar. Onların kültürel algısını dışa vuran davranışların ifade bulduğu resimsel anlatımlar yetişkinler için önemli ipuçları verirler. Bu çalışma okul öncesi çocuklarının kültür algılarını bayram teması üzerinden görebilmek amacıyla yapılmıştır. Yedi ayrı devlet okulunda 89 çocukla yapılan bu çalışmada çocuklardan bayram denilince zihinlerinde oluşan imgeyi çizmeleri istenmiştir. Bu araştırma sonucunda ise çocukların topluma ilişkin kültür algılarına ulaşılmıştır. Okul Öncesi Çocuklarının resimsel anlatımlarının inceleneceği araştırmada araştırmacılar nitel araştırma desenlerinden sanat temelli araştırma modelini araştırmanın yöntemi olarak uygun bulmuşlardır. Araştırmanın çalışma grubunu 62-70 aylık okul öncesi çocukları oluşturmaktadır. İstanbul’da 7 ayrı devlet okulunda okul öncesi çocuklarından bayram temasında resimler çizmesi istenmiştir. Bu okullar araştırmacıların öğretmenlik deneyimini yapmakta oldukları okullardır. Çocuklar, resimlerini yaptıktan sonra çocuklardan resimleri açıklamaları istenmiştir ve bunlar not edilmiştir. Yedi okuldan toplanan bu çalışmalar, araştırmacılar tarafından bir araya getirilip değerlendirilmiştir. Araştırmacılarla sayısal dökümü yapılan verilerde kullanılan semboller, resimlerin yaşanılan kültürü yansıtıp yansıtmadığı ve çocukların yaptığı açıklamalar ile resimlerin örtüşüp örtüşmediği saptanmıştır. Araştırmada çocukların yapmış olduğu resimler sonucunda çocukların geleneksel milli ve dini bayramların yanısıra cadılar bayramı gibi geleneksel kültüre ait olmayan bayramlar ile ördek bayramı gibi hayali bayramlar da çizdikleri saptanmıştır. Araştırma sonucunda çocukların genel olarak geleneksel kültüre bağlı olarak dini ve milli bayramların resimsel ifadelerinde şeker ve bayrak sembollerinden çokça yararlandıkları sonucuna ulaşılmıştır.