Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 16. maddesinin 7. ve 8. fıkralarının yaşam hakkına yönelik içerdiği tehditler

Abstract

İnsan hakları, insan onuruna uygun olarak yaşamanın bir gereği olarak, uluslararası ve ulusal hukuk ile kabul ve taahhüt edilmiş, kişilerin doğuştan sahip oldukları devredilemez, vazgeçilemez, herkes tarafından uyulması, saygı gösterilmesi ve korunması gereken temel hak ve hürriyetler bütünüdür. Bu hakların özünde, insanın, insan olma şerefine uygun olarak dünya üzerinde yaşama hakkına sahip olması vardır. Bu çalışmada, yaşam hakkının ihlaline sebep olabileceği değerlendirilen Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 16. maddesinin, yaşam hakkı açısından problemli noktalarını tespit etmek ve içerdiği anlamı hukuksal açıdan ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmanın birinci bölümü yaşam hakkını ve bu hakla ilgili olarak uluslararası sözleşmelerin devletlere yüklediği yükümlülükleri kapsamaktadır. İkinci bölümde polis, devlet, zor ve silah kullanma kavramları, polisin güç kullanma yetkisinin gerekliliği ile 16. maddenin yasa koyucusu ve yasa uygulayıcısı açısından silah kullanmaya ilişkin unsurları incelenmiştir. Üçüncü bölümde, mevcut silah kullanma yetkisinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile Anayasanın amaç ve ruhuna uygunluğu, kanun metni üzerinde ayrıntılı inceleme yapılarak araştırılmış; mevcut metnin yaşam hakkı açısından içerdiği problemli noktalar, maddeler halinde tespit edilmeye çalışılmış ve gerekçeleri incelenmiştir. Dördüncü bölümde polisin silah eğitiminin yeterli olup olmadığı sorusu ve polisin zor kullanma araçlarından olan gaz kullanımının, silah kullanma yetkisi ile ilişkisi üzerinde durulmuştur. Sonuç bölümünde, tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için uygulamaya koyulması gerektiği değerlendirilen çözüm önerileri getirilmiştir.

Human rights, acknowledged by national and international law as a necessity for living in dignity, are universal and inalienable rights, which should be protected and respected by everybody. At the core of these rights, there is the belief that human beings have the right to life due to the dignity they possess. The present study aims to identify problematic aspects of article 16 of the Law on Duties and Competencies of the Police, which regulates the power of the police to use firearms, and to interpret the cited article in accordance with international law and human rights, particularly in connection with the right to life. The first chapter of the study deals with issues regarding the right to life and the obligations imposed by international treaties on states in connection with the right to life. The second chapter focuses on the concepts of the police, the state, use of force and use of firearms, the necessity in resorting to use of force by the police, as well as on issues related to firearms in accordance with the perspectives of law makers and law enforcement agencies. In the third chapter, the appropriateness of existing law regulating the power of using firearms in accordance with the Constitution and the European Convention on Human Rights have been investigated in a detailed way and the attempt was made to put forward shortcomings of the existing law on the use of firearms. We also tried to justify our claims related to the dangers that this article creates for the right to life. The fourth chapter focuses on the questions whether the training of police forces in using firearms is sufficient and whether there is a connection between using tear gas as an instrument of force and the power of the police to use firearms. In the Conclusion some practical solutions are put forward, aiming to prevent the cited shortcomings of the existing procedures regulating firearms as well as the use of force.